ناسازواری تصویری در شعر سیاسی نزار قبانی

ناسازواری تصویری، تکنیکی است مبتنی بر بیان تناقضی فراگیر در سرتاسر اثر، بین دو تصویر متقابل از شرایط معاصر و یا بین برخی از داده‌های میراثی و برخی اوضاع معاصر. شاعر با بهره‌گیری از چنین شگردی، گاه برای بیان اندیشه‌های درونی‌اش، به سخن گفتن در لفافه گرایش پیدا می‌کند.شاعر در ناسازواری تصویری مبتنی بر دوسویه معاصر، با ایجاد ارتباط میان ناسازه‌های موجود در یک قصیده، ناهمخوانی بین شرایط فعلی و وضعیت آرمانی را اثبات می‌کند.وی در ناسازواری تصویری مبتنی بر برخی داده‌های میراثی، با فراخوانی میراث و دگرگونی دلالت‌های فراخوانی‌شده به دلالت‌های معاصر و متناقض، در شعر خود فضایی می‌گشاید، که گذشتة طلایی را در مقابل جامعة معاصر قرار می‌دهد. بر همین اساس ناسازواری تصویری به عنوان یکی از اساسی‌ترین دستمایه‌های شعر سیاسی نزار محسوب می‌گردد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، دامنة گونه‌های مختلف ناسازواری تصویری و پایه‌های تشکیل‌دهنده آن را در شعر سیاسی نزار ارزیابی می‌کند و تلاش می‌نماید دلالت‌های پوشیدة قصاید سیاسی وی را که دارای ناسازواری تصویری است، آشکار گرداند و مهم‌ترین موضوعاتی را که شاعر برای بیان آنها به چنین تکنیکی روی آورده، پررنگ نماید. نتایج نشان از آن دارد که وی از شکل سوم ناسازواری تصویری با یک پایة میراثی به نسبت دیگر نمونه‌ها و اشکال، بهره بیشتری جسته‌است.